Planten van hier

Voor flora, fauna en mensen

Gevlekt longkruid

(Pulmonaria officinalis)

Gevlekt longkruid is een aantrekkelijke en langdurig bloeiende plant voor schaduwrijke plekken. Ze is een vaste plant met een hoogte van 10 tot 30 cm en behoort tot de ruwbladigenfamilie (Boraginaceae). De bladeren zijn donkergroen met (zilver)witte vlekken en zijn evenals de stengel behaard. De botanische naam Pulmonaria stamt van het Latijnse woord pulmo, wat long betekent. Het verwijst naar het historische gebruik bij de genezing van onder andere longkwalen. De soortaanduiding officinalis is afkomstig van het Latijnse woord officinale in de betekenis van geneeskrachtig of als verwijzing naar een werkplaats, in het bijzonder de apothekerswerkplaats. De Nederlandse naam longkruid verwijst ook naar de specifieke medicinale toepassing.

Ze groeit bij voorkeur in de halfschaduw op vochthoudende bodems die lemig, voedzaam en humeus zijn. Op een vochtige bodem kan ze ook zonniger staan. In Zuid-Limburg komt ze voor in vochtige loofbossen en holle wegen en onder heggen. Elders in Nederland is ze verwilderd, met name op buitenplaatsen waar ze tot de zogenaamde stinsenflora behoort. Andere plantensoorten die je in haar natuurlijke habitat kunt tegenkomen zijn onder andere Daslook, Slanke sleutelbloem, Grote muur, Maarts viooltje, Glad walstro en Bosanemoon.

Ze is ook een fantastische tuinplant vanwege de vroege bloei van maart tot en met mei en vooral ook vanwege de prachtige verkleuring van haar bloemen. De trompetvormige bloemen zijn eerst rozerood, maar verkleuren naar paarsblauw. Wanneer de bloei voorbij is verschaft het gevlekt blad nog een prachtige bodembedekking.

Voor de insecten is ze een belangrijke plant, aangezien de bloeitijd is afgestemd op het verschijnen van de eerste wilde bijen. Met name voor vroeg vliegende wilde bijen, zoals Gewone sachembij en Tweekleurige zandbij en diverse soorten hommels is ze een belangrijke voorjaarsbron van nectar en stuifmeel.

Onder aan haar zaden (nootjes) zitten vlezige aanhangsels, zogeheten mierenbroodjes. Mieren worden hierdoor gelokt. Ze verslepen de zaden en dragen zo bij aan de verspreiding van de plant. Daarnaast breidt ze ook uit via horizontale wortelstok. Ze is dan ook door middel van scheuren goed te vermeerderen, bij voorkeur in oktober.

De plant is bijvoorbeeld goed te combineren met soorten als Vingerhoedskruid, Lievevrouwebedstro, Bosaardbei, Maarts viooltje, Dagkoekoeksbloem, Donkere ooievaarsbek en Daslook en onder wilde rozen, zoals Bosroos en Hondsroos.