Planten van hier

Voor flora, fauna en mensen

Waardevolle vlinderplanten

Planten van hier voor de (dag)vlinders van hier

De aarde is niet alleen de habitat voor de mens. De aarde is vooral de habitat van flora en fauna. Planten zijn al honderden miljoenen jaren aanwezig op onze planeet en ze hebben zich ontwikkeld in een langdurig samenspel met de fauna: een symbiose van niet zonder elkaar kunnen. Onze insecten en andere organismen zijn afgestemd op de specifieke fysiologische en biochemische kenmerken van wilde planten. Vaak op een specifieke waardplant, de plant waar ze afhankelijk van zijn voor het voltooien van hun levenscyclus. De term 'waardplant' wordt dikwijls gebruikt voor de plant waarop een (dag)vlinder haar eitjes afzet. Dit is meestal de plant waarvan de rups leeft, zodra die uit het ei is gekropen. Sommige (dag)vlinders en andere insecten zijn ’specialisten’ en daardoor erg kieskeurig. Verdwijnt de plant uit een gebied, dan verdwijnt ook de vlinder. Bepaalde vlindersoorten, zoals de Dagpauwoog (Aglais io), de Kleine vos (Aglais urticae), de Gehakkelde aurelia (Polygonia c-album) en de Atalanta (Vanessa atalanta), kunnen niet leven zonder de Grote brandnetel (Urtica dioica). Onderstaande 'planten van hier' zijn allemaal planten die van grote waarde zijn voor de (dag)vlinders van hier.

Wist je dat van de 76 beschouwde soorten dagvlinders is volgens de Nederlandse criteria bepaald dat 47 soorten (62%) op de Rode Lijst staan, welke als volgt zijn onder te verdelen: 15 soorten verdwenen uit Nederland, 12 soorten ernstig bedreigd, 10 soorten bedreigd, 7 soorten kwetsbaar en 3 soorten Gevoelig. Slechts 29 soorten (38%) zijn ‘thans niet bedreigd’ (Vlinderstand 2019). Het is dan ook de allerhoogste tijd voor verandering, tijd voor een echte transitie naar een duurzame en veerkrachtige leefomgeving voor flora, fauna én mensen. Doe jij mee? Zie ook Planten van hier voor de wilde bijen.

Iedere oorsponkelijk inheemse plant is van waarde en hoe meer soorten hoe beter voor flora, fauna en mensen.

Wilde marjolein (Origanum vulgare)

Bloeitijd juli t/m september | Hoogte 30 tot 60 cm | Lipbloemen | Algemeen

Een fantastische insectenplant die veel nectar geeft, geschikt is voor matig voedselrijke bodem en waar heel veel soorten vlinders van profiteren: Tijmblauwtje, Citroenvlinder, Koolwitje, Gehakkelde aurelia, Kleine vos, Dagpauwoog, Kleine parelmoervlinder, Distelvlinder, Bruin blauwtje, Icarusblauwtje, Atalanta, Koevinkje, Landkaartje, Bont zandoogje en de Kleine vuurvlinder. Ook veel soorten wilde bijen zijn dol op de nectar, waaronder de Kattenkruidbij, Gewone langhoornbij en diverse soorten hommels.

Zie ook de website van Flora van Nederland: Wilde marjolein

Zie ook de website van Ecopedia: Wilde marjolein

Duifkruid (Scabiosa columbaria)

Bloeitijd juni t/m oktober | Hoogte 30 tot 90 cm | Kamperfoelie | Zeer zeldzaam

Een bijzonder zeldzame insectenplant die veel nectar geeft en geschikt is voor matig voedselrijke bodem. De plant trekt Koolwitjes, Dagpauwoog, Moerasparelmoervlinder, Veldparelmoervlinder, Kleine parelmoervlinder, Dambordje, Kleine vos, Koninginnenpage, Distelvlinder, Atalanta en Bont en Bruin zandoogje. De nectarrijke bloemen zijn ook geliefd bij veel soorten wilde bijen, zoals: Boomhommel, Steenhommel, Gewone koekoekshommel, Knautiabij, Heideviltbij en Tuinbladsnijder.

Zie ook de website van Ecopedia: Duifkruid

Ruige weegbree (Plantago media)

Bloeitijd mei t/m juli | Hoogte 30 tot 45 cm | Weegbree | Vrij zeldzaam

Een zeldzame en prachtige insectenplant die veel nectar geeft en waar heel veel soorten vlinders van profiteren: Veldparelmoervlinder, Boomblauwtje, Phegeavlinder, Koevinkje, Gehakkelde aurelia, Kleine vos, Bruin zandoogje, Landkaartje, Koolwitje, Dagpauwoog, Zwartsprietdikkopje, Icarusblauwtje, Kleine vuurvlinder. Ook veel soorten wilde bijen bezoeken de Ruige weegbree vanwege de nectar: Tweekleurige koekoekshommel, Late hommel, Klaverdikpoot, Geelgerande tubebij, Blauwe metselbij en de Gewone kelgelbij.

Zie ook de website van Flora van Nederland: Ruige weegbree

Beemdkroon (Knautia arvensis)

Bloeitijd juni t/m oktober | Hoogte 50 tot 60 cm | Kamperfoelie | Zeldzaam

Een prachtige insectenplant die veel nectar geeft, geschikt is voor matig voedselrijke bodem, waar heel veel soorten vlinders van profiteren: Gehakkelde aurelia, Kleine vos, Bont zandoogje, Bruin zandoogje, Landkaartje, Koolwitje, Dagpauwoog, Kleine vuurvlinder, Atalanta, Koninginnenpage, Kleine veldparelmoervlinder, Citroenvlinder, Gele en Oranje Luzernevlinder.

Ook veel soorten wilde bijen bezoeken de bloemen van Beemdkroon vanwege de nectar: Knautiabij en diverse soorten Grasbijen, Zandbijen, Metselbijen, Groefbijen en Hommels.

Zie ook de website van Flora van Nederland: Beemdkroon

Koninginnekruid (Eupatorium cannabinum)

Bloeitijd juli t/m september | Hoogte 80 tot 120 cm | Composiet | Algemeen

Een fantastische insectenplant die veel nectar biedt voor veel soorten vlinders en geschikt is voor wat voedselrijkere bodem. De Distelvlinder, Atalanta, Dagpauwoog, Kommavlinder, Bruin zandoogje, Kleine parelmoervlinder, Argusvlinder, Gehakkelde aurelia, Kleine vos, Landkaartje, Koolwitjes, Sleedoornpage, Koevinkje, Oranje zandoogje, Citroenvlinder, Koninginnenpage en Keizersmantel bezoeken de plant graag vanwege de nectar. Ook veel bijen en zweefvliegen (o.a. Stadsreus) zijn dol op de nectar.

Zie ook de website van Flora van Nederland: Koninginnekruid

Zie ook de website van Ecopedia: Koninginnekruid

Blauwe knoop (Succisa pratensis)

Bloeitijd juli t/m oktober | Hoogte 50 tot 65 cm | Kamperfoelie | Algemeen

Een prachtige insectenplant die veel nectar geeft, geschikt is voor matig voedselrijke bodem en waar veel soorten vlinders van profiteren: Distelvlinder, Citroenvlinder, Koolwitjes, Atalanta, Kleine parelmoervlinder, Dagpauwoog en Gehakkelde aurelia. Diverse soorten wilde bijen bezoeken de bloemen van de Blauw knoop vanwege de nectar, waaronder: Grote wolbij, Andoornbij, Aardhommel, Boomhommel en diverse soorten Groefbijen en Zandbijen.

Zie ook de website van Flora van Nederland: Blauwe knoop

Zie ook de website van Ecopedia: Blauwe knoop

Grote centaurie (Centaurea scabiosa)

Bloeitijd juni t/m oktober | Hoogte 45 tot 60 cm | Composiet | Zeldzaam

Een zeldzame insectenplant die veel nectar geeft, geschikt is voor matig voedselrijke bodem en waar diverse soorten vlinders van profiteren: Knoopkruidparelmoervlinder en Distelvlinder. De plant is ook bijzonder geliefd bij diverse soorten wilde bijen, met name: Breedbandgroefbij, Akkerhommel, Aardhommel, Rode koekoekshommel, Steenhommel, Groefbijen, Pluimvoetbij, Roodpotige groefbij en Gewone geurgroefbij.

Zie ook de website van Flora van Nederland: Grote centaurie

Zie ook de website van Ecopedia: Grote centaurie

Zandblauwtje (Jasione montana)

Bloeitijd juni t/m oktober | Hoogte 15 tot 30 cm | Klokjes | Algemeen

Een prachtige insectenplant die veel nectar geeft, geschikt is voor matig voedselrijke bodem en waar heel veel soorten vlinders van profiteren: Atalanta, Distelvlinder, Kleine veldparelmoervlinder, Bruin zandoogje, Citroenvlinder, Koolwitjes, Kleine vuurvlinder en Kleine vos.

Ook veel soorten wilde bijen bezoeken de nectarrijke bloemen, zoals: Kleine sachembij, Andoornbij, Weidemaskerbij, Aardhommel en diverse soorten Pluimvoetbijen en Groefbijen.

Zie ook de website van Flora van Nederland: Zandblauwtje

Zie ook de website van Ecopedia: Zandblauwtje

Wilde kamperfoelie (Lonicera periclymenum)

Bloeitijd juni t/m oktober | Hoogte 100 tot 300 cm | Kamperfoelie | Algemeen

Een prachtige insectenplant die veel nectar geeft en geschikt is voor matig voedselrijke bodem. De sterk geurende bloemen worden vooral 's avonds en 's nachts door nachtvlinders bezocht, zoals de Kamperfoelie-uil, Klein avondrood, Glasvleugelpijlstaart en de zeldzame Walstropijlstaart. Ook is de Wilde kamperfoelie een belangrijke houtige plant/struik voor dagvlinders, met name de Kleine ijsvogelsvlinder, Spaanse vlag (dagactieve nachtvlinder) en Moerasparelmoervlinder.

Zie ook de website van Flora van Nederland: Wilde kamperfoelie

Andere soorten inheemse planten die belangrijk zijn voor (dag)vlinders zijn onder andere: Rode klaver (Trifolium pratense), Witte klaver (Trifolium repens), Gewone rolklaver (Lotus corniculatus), Citroengele honingklaver (Melilotus officinalis), Goudgele honingklaver (Melilotus altissimus), Knoopkruid (Centaurea jacea), Gewoon biggenkruid (Hypochaeris radicata), Wilde cichorei (Cichorium intybus), Geel walstro (Galium verum), Sint-Janskruid (Hypericum perforatum), Duifkruid (Scabiosa columbaria), Gewone berenklauw (Heracleum sphondylium), Grote kattenstaart (Lythrum salicaria), Grote kaardenbol (Dipsacus fullonum), Wilde reseda (Reseda lutea), Gewone ereprijs (Veronica chamaedrys), Lange Ereprijs (Veronica Longfolia), Moerasspirea (Filipendula ulmaria), Peen (Daucus carota), Prachtanjer (Dianthus superbus), Zeepkruid (Saponaria officinalis), Pinksterbloem (Cardamine pratensis), Grote Pimpernel (Sanguisorba officinalis), Echte valeriaan (Valeriana officinalis) en Grote tijm (Thymus pulegioides).

Naast de 'planten van hier' zijn ook diverse 'bomen en struiken van hier' cruciaal voor vlinders. Voorbeelden hiervan zijn: Wilde appel (Malus sylvestris), Gewone vlier (Sambucus nigra), Gelderse roos (Viburnum opulus), Eenstijlige en tweestijlige meidoorn (Crataegus monogyna en Crataegus laevigata), Sleedoorn (Prunus spinosa), Gewone vogelkers (Prunus padus), Hazelaar (Corylus avellana), Sporkehout of Vuilboom (Frangula alnus), Wilde liguster (Ligustrum vulgare), Rode kornoelje (Cornus sanguinea), Beklierde heggenroos (Rosa balsamica) en Egelantier (Rosa rubiginosa). Zie ook Bomen en struiken van hier.